“Renk klavyedir, gözler uyumdur, ruh pek çok dizeye sahip piyanodur.
…ve sanatçı, bir anahtar veya başka bir tuşa dokunarak ruhta titreşimlere neden olan eldir.”
…ve sanatçı, bir anahtar veya başka bir tuşa dokunarak ruhta titreşimlere neden olan eldir.”
Wassily Kandinsky yirminci yüzyılın en özgün ve en döneme damgasını vuran sanatçılarından biriydi. Duygusal algılarını ve farkındalığını ifade etme isteği onu renk ve formun soyut özelliklerine dayanan bir tarz geliştirmeye sevk etti. Kandinsky'nin kompozisyonları tıpkı bir müzik bestesi kadar duygusal ve duyusal güce sahip bir "saf resim" yaratma çabalarının sonucuydu.
Kompozisyon IV, sanatçının en ünlü tablolarından biridir. Kullanılan teknik, sanatçının bakış açısını kavrama yönünden bir mihenk taşı sayılabilir. Renklerin tonu, çizgilerin koyuluğu, perspektif ve derinlik, hayal dünyamıza adeta sanatçının ayak izlerini bırakıyor.
Eser, iki kalın ve siyah dik çizgiyle belirgin bir şekilde bölünmüş. Solda keskin, çentikli ve iç içe geçmiş çok sayıda çizgiyle de sert bir hareket yaratılmış. Sağ tarafta ise geniş formlar ve renk armonileriyle her şey muazzam bir sakinlik içindeymiş gibi görülüyor.
Ne var ki, esere yakından bakıldığında görünüşteki soyut görünümün altındaki gerçek bambaşkadır. Resmi ortadan dik bir şekilde bölen çizgiler aslında kırmızı şapkalı iki Rus Kazağının tuttuğu iki mızraktır. Onların hemen yanında bir üçüncü kişiyi göreceksiniz. Bu kişi beyaz sakallı, mor renkteki kılıcına yaslanan bir Rus Kazağıdır. Üçlü, üzerinde bir kale bulunan mavi bir dağın önünde durmaktadırlar. Sol uçta iki kayık ve kayıkların üstündeyse ata binen iki Rus Kazağı mor renkli kılıçlarını sağa sola savurarak savaşıyorlar. Sağ uçta ise yan yana uzanan iki sevgili var. Ve bu iki sevgiliyi yukarıdan gözetleyenler…
Kandinsky; daha üst, daha kozmik ve daha sıradışı bu vizyonunu ifade edebilmek için esneklik yaratmak adına temsil'i [representation] bazı işaretlere indirgedi. Bu işaretlerin deşifre edilmesi eserin temasının anlaşılmasında anahtar bir öneme sahip oldu.
Kandinsky'nin felsefesini bilenler Kompozisyon IV'ün, sonsuz barışı sona erdirecek kıyamet öncesi savaşı anlattığını göreceklerdir. Bu muhteşem eser tıpkı atmosfer gibi çok katmanlıdır. Başlangıçta renkler ve formlar, daha resmin ne ifade ettiğine bakılmadan insanın üzerinde duygusal bir etki bırakır. İç’inize dokunur. Sonra temsili nitelikteki işaretlerin çözülmesiyle birlikte soyut görünüm değişir, mana değişir, algınız değişir, bakış açınız değişir ve bir şekilde gerçek asıl şekline bürünür. Buradaki muhteşemlik, bu gizemlerin çözülmesinin resimden ondaki hayatı çekip almaz, tersine başlangıçtaki duygusal etki yeniden bambaşka bir şekilde güçlenir.
Paylaş
WASSILY KANDINSKY - KOMPOZİSYON IV (COMPOSITION IV)
4/
5
Oleh
Elifobya
